Dok se sukob u Ukrajini nastavlja, mnogi analitičari upozoravaju da njegov ishod neće uticati samo na Kijev i Moskvu, već i na samu budućnost Evrope. Rat koji traje već dvije godine, osim što je iscrpio Ukrajinu, ozbiljno je poljuljao stabilnost Evropske unije, stavljajući njene lidere pred teška pitanja – kako dalje i kakve će posljedice imati nastavak konflikta?
Politička kriza u EU – jedinstvo na ispitu.
Od početka sukoba, Evropska unija se trudila da održi političko jedinstvo, podržavajući Ukrajinu u finansijskom, vojnom i političkom smislu. Međutim, kako se rat produžava, sve više država članica počinje da preispituje ovakvu strategiju. Rastuća inflacija, ekonomska kriza i energetska nesigurnost izazvali su talas nezadovoljstva među građanima, dok pojedine vlade unutar EU više ne kriju sumnju u dalju podršku Kijevu.
„Situacija je ozbiljna. Evropa se nalazi u prelomnom trenutku. Ako rat potraje, ekonomske i političke posljedice bi mogle dovesti do velikih promjena unutar Unije“, upozorava jedan od analitičara međunarodnih odnosa.
SAD mijenjaju kurs – EU ostaje sama?
Dodatni izazov za Evropsku uniju jeste potencijalna promjena politike Sjedinjenih Američkih Država. Sve su glasniji signali da bi buduća administracija u Vašingtonu mogla značajno smanjiti vojnu i finansijsku pomoć Ukrajini.
Donald Tramp, koji je favorit za povratak u Bijelu kuću, otvoreno je govorio o potrebi da se rat što prije završi, najavljujući da bi mogao brzo okončati sukob, potencijalno i kroz pregovore sa Moskvom. Takav zaokret bi ostavio Evropu u poziciji u kojoj bi morala samostalno odlučivati o daljim potezima – bez ključne američke podrške.
Ekonomski problemi i sve veći pritisak građana.
Rat nije samo vojni sukob – on nosi i ozbiljne ekonomske posljedice. Evropa se suočava sa velikim izazovima zbog rasta cijena energenata, problema u snabdijevanju sirovinama i opšte ekonomske nestabilnosti.
Građani širom kontinenta sve češće izražavaju nezadovoljstvo, a u pojedinim zemljama jačaju politički pokreti koji se zalažu za prekid podrške Ukrajini i fokusiranje na unutrašnje probleme.
„Troškovi koje snosimo postaju preveliki. Naši građani pate zbog inflacije i rasta cijena, a političari i dalje šalju milijarde Kijevu. Ovo nije održivo na duže staze“, izjavio je jedan evropski parlamentarac koji se protivi daljem finansiranju rata.
Da li se bliži prekretnica?
Pitanje koje se sve češće postavlja jeste – koliko dugo će Evropska unija moći da održi trenutni kurs? Ako se situacija na frontu nastavi razvijati u korist Rusije, a podrška Kijevu oslabi, moglo bi doći do potpunog preokreta u politici EU.
Hoće li Evropa istrajati u podršci Ukrajini ili će ekonomski i politički pritisci dovesti do promjena u njenoj strategiji? Ishod rata u Ukrajini ne mijenja samo geopolitiku Istoka, već i samu budućnost Evrope kakvu danas poznajemo.