Niska jutarnja temperatura može da smanji prinos voća, pa čak i uništi sav rod, a najčešće mjere zaštite su zadimljavanje i vještačka kiša, rečeno je u Područnoj jedinici Istočno Sarajevo Resora za pružanje stručnih usluga u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske.
Viši stručni saradnik za ruralni razvoj u ovom resoru Dragan Bejatović ukazao je da se protekle noći u opštinama Sokolac, Han Pijesak i Pale temperatura vazduha spustila na minus dva stepena, dok je iznad tla bila minus četiri stepena Celzijusova.

“Štetnost proljećnih mrazeva na različite voćne vrste uslovljena je fenofazom”, rekao je Bejatović.

Zbog temperature koja je tokom marta bila dosta viša u odnosu na prosječnu, kaže Bejatović, vegetacija je krenula veoma rano, tako da su sve voćne vrste u fazi zametanja ploda.

“Od početka kretanja vegetacije pa do zametanja plodova od mraza mogu da stradaju neotvoreni i otvoreni cvjetovi, kao i tek zametnuti plodovi. Pri temperaturi od nula do minus dva ugroženi su zametnuti plodovi, do minus tri otvoreni cvjetovi, a od minus četiri do minus šest dolazi do izmrzavanja neotvorenih cvjetova”, rekao je Bejatović.

On je ukazao da na otpornost voćaka prema mrazu mogu uticati, između ostalog, meteorološke prilike tokom vegetacije, načini gajenja i njegovanja, stanje zrelosti drveta i količina rezervnih materija u tkivu, stepen razvijenosti pupoljka, starost voćaka, jačina i trajanje niskih temperatura.

Kada je riječ o zaštiti zadimljavanjem, Bejatović kaže da ono povećava temperaturu za 0,5 do 1,5 stepeni Celzijusovih, što je u određenim slučajevima dovoljno za zaštitu cvjetova od mraza.

Zaštita voćaka od mraza vještačkom kišom, kako navodi, zasniva se na pretvaranju vode u čvrsto agregatno stanje pri čemu se oslobađa toplota koja može biti značajna za zaštitu cvjetova od mraza.

On je pojasnio da se usljed niske temperature voda na voću koje kvasi brzo smrzava, formirajući po površini zaštitnu skramicu leda, dok unutrašnje tkivo pri tome usljed oslobođene toplote nije ugroženo hladnoćom.

Bejatović preporučuje voćarima da prije i poslije pojave proljećnih mrazeva koriste biološke preparate na bazi algi i aminokiselina koji utiču na otpornost biljke kako na niske, tako i na visoke temperature.